Aan dit boek was ik al eerder begonnen. Kwam nu weer in mijn vizier en heb 'm vervolgens helemaal uitgelezen. Hier mijn notities en dus wat mij opviel.
Onbewuste conclusies brengen gegevens die van de zintuigen afkomstig zijn samen en maken daarbij gebruik van de aanwezige kennis over de wereld De onbewuste conclusies met betrekking tot onze waarneming zijn zo sterk dat we er inderdaad ook naar handelen, maar ze zijn, anders dan andere intuïtieve oordelen, niet flexibel Ze worden automatisch opgeroepen door externe stimuli, en een automatisch proces kan niet veranderd worden door inzichten of informatie buiten het proces om. Consumentenonderzoek heeft vastgesteld dat als adverteerders mannen willen bereiken, ze hun product moeten associëren met 1 enkele boodschap die als eerste genoemd moet worden. Als ze vrouwen willen bereiken moet de advertenties gebruik maken van allerlei signalen die positieve associaties en beelden oproepen Verklaringen achteraf zijn makkelijk, vooruitkijken is moeilijk Veel mensen lijken zich niet bewust van de beperkte voorspelbaarheid van onze wereld en zowel bedrijven als individuen verspillen miljoenen aan consultants die zaken ''voorspellen" Een complex probleem vraagt om een complexe oplossing wordt er gezegd. Maar in feite is het juist het tegendeel het geval psychologische experimenten wijzen uit dat mensen vaak, maar niet altijd, hun intuïtieve oordeel baseren op 1 enkele reden In een onzekere omgeving moeten goede intuïties informatie negeren een complexe strategie kan in een onzekere wereld juist mislukken omdat deze teveel achteraf verklaart. Voor de toekomst is maar een deel van de informatie van belang. De kunst van het intuïtief aanvoelen schuilt juist in het concentreren op dat deel en het negeren van de rest. Een eenvoudige regel die alleen maar op het beste gegeven vertrouwt, maakt een goede kans om net dat ene stukje bruikbare informatie te treffen Als we een probleem oplossen door optimaliseren in plaats van door een vuistregel betekent dat niet alleen dat er een optimale oplossing bestaat, maar ook een strategie om die te kunnen vinden Het mag paradoxaal klinken maar door de komst van super computers zijn we erachter gekomen dat de beste strategie dikwijls niet gevonden kan worden. We zijn niet in staat de beste route te bepalen. De beste oplossing, optimalisatie , ligt buiten ons bereik. Wat rest ons als optimalisatie niet meer mogelijk is? Welkom in de wereld van de vuistregels. In deze wereld is er de vraag: hoe vinden we een oplossing die goed genoeg is? onzekerheid heerst alom; list, bedrog en wetsovertreding zijn mogelijk. Daarom zijn er geen optimale strategie en bekend om een slag te winnen , een organisatie te leiden, kinderen op te voeden of te investeren in aandelen . Maar er zijn natuurlijk wel strategieën die goed genoeg zijn Vuistregel: Ga er van uit dat als iemand iets zegt, die informatie relevant is De menselijke intuïtie is veel rijker en kan in onzekere situatie s verstandige gokjes wagen De vraag is niet of de intuïtie van mensen werkt volgens de wetten van de logica , maar eerder: wat zijn de onbewust e vuistregel s die ten grondslag liggen aan intuïties over betekenis De natuurlijke taal is veel verfijnder dan de logica De 3 karakteristieke eigenschappen van intuïtie : ik weet wat het betekent, daarna handel ik, maar ik weet niet hoe ik het weet Goede intuïties gaan verder dan beschikbare informatie , en dus verder dan logica quote van Max Planck : Een nieuwe wetenschappelijke waarheid triomfeert niet door haar tegenstanders te overtuigen en hun het licht te doen zien, maar doordat haar tegenstanders uiteindelijk sterven en er een nieuwe generatie opgroeit die vertrouwd met haar is. De herkenningsheuristiek is een eenvoudig instrument uit de adaptieve gereedschapskist die je helpt bij het tot stand komen van intuïtieve oordelen, zowel conclusies als persoonlijke keuzes. We noemen een oordeel een conclusie als er een enkel duidelijk criterium bestaat, zoals of de Dow Jones deze week omhoog gaat. Als er geen eenvoudig te verifiëren criterium bestaat, noemen we een oordeel een persoonlijke keuze , zoals een jurk of een partner Persoonlijke keuzes zijn meer een kwestie van smaak dan dat ze objectief juist of onjuist zijn, al is het onderscheid niet altijd zo duidelijk. Als er 2 alternatieven zijn, dan zegt de herkenningsheuristiek : als je het ene voorwerp herkent en het andere niet, concludeer dan dat het herkende voorwerp het meest waardevolle is. Of de correlatie positief of negatief is, zal de ervaring leren Onderzoeken tonen aan dat er een collectieve wijsheid kan voortkomen uit individuele onwetendheid en dat er een weldadig niveau van onwetendheid is waarop minder kennis meer voorstelt. Maar het vertelt ons niet wanneer en waarom dat zo is. cognitieve beperkingen zijn niet alleen maar domme pech, maar helpen juist om tot een goed oordeel te komen Een effectief gebruik van de herkenningsheuristiek hangt af van 2 processen: herkenning en evaluatie In het eerste proces gaat het om de vraag "herken ik dit alternatief " en wordt bepaald of de heuristiek kan worden toegepast. in het tweede proces wordt de vraag gesteld "moet ik vertrouwen op herkenning "? handicap principe van Amotz Zahavi - aantrekkelijkste dierlijke partner (mannetje) is degene die ondanks een groot zichtbaar nadeel (kleurrijke staart) toch weet te overleven. intuïties gebaseerd op 1 reden kunnen niet alleen heel efficiënt , maar ook heel nauwkeurig zijn. Ze zijn efficiënt qua tijd en informatie De les is dus dat je op je intuïtie kunt vertrouwen bij het denken over zaken die moeilijk voorspelbaar zijn en waarbij weinig informatie beschikbaar is Bedenk dat een complex e strategie in een onzekere wereld juist daarom niet werkt omdat ze teveel achteraf verklaart, terwijl slechts een gedeelte van de informatie waardevol is voor de toekomst . En een eenvoudige regel die zich concentreert op de beste reden en de rest negeert, een grotere kans om de meest bruikbare informatie te benutten complexe analyses zijn rendabel als het gaat om het verleden uit te leggen, wanneer de toekomst zeer voorspelbaar is, of wanneer er grote hoeveelheden informatie beschikbaar zijn Stapsgewijze beslissingen kunnen onze omgeving veiliger maken, doorzichtiger, minder verwarrend Vraag een arts niet wat hij aanbeveelt. Vraag wat hij zou doen als het om zijn moeder ging Een snelle en zuinige beslissingsboom bestaat uit 3 bouwstenen: Zoekregel: bekijk de factoren in volgorde van belangrijkheid Stopregel: stop met zoeken zodra een factor dat toelaat Beslissingsregel: classificeer het voorwerp naar deze factor Een complexe beslissingsboom heeft 2n uitgangen terwijl een zuinige boom er maar n+1 heeft nabootsing bepaalt ons gedrag in een breed spectrum van gevallen. Vuistregel is daar: doe wat de meerderheid van je groep doet Eenvoud is het kenmerk van het ware , zeker ook waar het gaat om effectieve morele systemen de hedonistische calculus zegt dat de waarde van elk genoegen en elke smart voorkomt uit 6 elementen : - intensiteit - duur - graad van zekerheid - verwijdering - vruchtbaarheid (de waarschijnlijkheid waarmee zelfde gevoelens zullen volgen) - zuiverheid (de waarschijnlijk waarmee geen tegengestelde gevoelens zullen volgen)